Niektórzy twierdzą, że w dzisiejszych czasach nie możemy narzekać na brak rad. Widywali doradców spieszących na miejsca wypadków lub wstrząsających zdarzeń, widzieli ludzi pobierających rekompensaty za traumatyczne zaburzenia emocjonalne. Jednym słowem czują, że zamiast rezerwy pojawia się demonstrowana słabość młodszych pokoleń.
Udzielanie rad niewątpliwie należy do zdolności interpersonalnych, można by jednakże pomyśleć, że temat równie obszerny wymaga omówienia w osobnym poradniku, a nie tylko wzmianki.
Każdego roku tysiące osób usiłują się targnąć na swoje życie. Co roku szpitale notują dziesiątki tysięcy wypadków samookaleczeń wśród osób poniżej dwudziestego piątego roku życia. W ostatnich trzydziestu latach wskaźnik depresji u dzieci i młodych dorosłych wzrósł, pomimo że wskaźnik ogólny depresji pozostaje ten sam. Nad przyczynami tego toczą się gorące dyskusje: wydaje się, że w dużej mierze odpowiedzialność za tę sytuację ponosi rozkład rodziny oraz ogólne napięcie charakterystyczne dla współczesnego życia.
Po zapoznaniu się z poniższą treścią być może nauczycie się stwierdzać, kiedy potrzebna jest pomoc specjalisty, a nie przyjaciela. Albo na odwrót, kiedy potrzebne jest silne ramię, na którym można się wesprzeć.
Czym jest udzielanie rad
Zacznijmy od wyjaśnienia, że udzielanie rad obejmuje wiele sytuacji, począwszy od wysłuchania kogoś, kto chcę się wyżalić, a na kilku latach spędzonych pod opieką wykwalifikowanego terapeuty skończywszy. Weźmy jednak pod uwagę tę pierwszą sytuację, gdy w domu lub pracy ma się do czynienia z kolegą lub przyjacielem w potrzebie i trzeba się wykazać wrażliwością i rozsądkiem do czasu, gdy albo kryzys zostanie zażegnany, albo też podopieczny trafi pod opiekę specjalisty.
Oto podstawowe warunki, które tkwią u podstaw udzielania rad:
Związek:
Udzielanie rad wymaga związku różniącego się od związków budowanych na co dzień. Musi się opierać na cieple i szczerej trosce.
Zdolności:
Udzielanie nawet najmniej skomplikowanych rad zależy od takich umiejętności, jak słuchanie oraz empatyczny stosunek do innych.
Pomoc samemu sobie:
Udzielanie rad często bywa rozumiane jako mówienie ludziom, co mają robić. W gruncie rzeczy polega na pomaganiu im w dokonywaniu samodzielnych wyborów - zadaniem doradcy jest pomoc w przyjęciu postawy, która to umożliwia.
Równość:
Nietrudno ulec pokusie potraktowania osoby potrzebującej rady jako gorszej. Jednak udzielanie rad ma sens tylko w razie obustronnego szacunku i potwierdzenia jednakowej wartości obu stron.
Cel:
Sposób udzielania rad będący przedmiotem naszego zainteresowania musi mieć cel, kierunek. Trzeba wiedzieć, czemu właściwie służy. Musi istnieć różnica pomiędzy udzielaniem rad a pogawędką.
Jaki jest cel udzielania rad
W jakich okolicznościach mógłbyś, jako przyjaciel lub współpracownik, przyjąć wobec kogoś rolę doradcy?
Rozwiązywanie problemów
Ludzie wielokrotnie zwrócą się do ciebie o pomocz konkretnym problemem. Twoje pierwsze zadanie będzie polegało na ustaleniurzeczywistej jego natury. Na przykład ktoś martwi się z powodu nadmiaru pracy. Jeśliwnikniesz w tę kwestię, odkryjesz, że prawdziwa przyczyna jego kłopotów tkwi w zbytczęstym zaglądaniu do kieliszka i niepowodzeniach małżeńskich. Przepracowanie to zasłonadymna, która daje powód - lub, jak wolisz, wymówkę- aby szukać pomocy.
Podejmowanie decyzji
Przychodzi do ciebie przyjaciel, który otrzymał dwie oferty pracy i wybór każdej z nich byłby zasadniczym zwrotem w jego karierze. Twoim zadaniem jest pomoc w podjęciu jakiejś decyzji: ocena ofert, zwrócenie uwagi na życie i plany zawodowe przyjaciela.
Leczenie emocjonalne
Osoby emocjonalnie zranione często tłumią rzeczywisty wymiar urazu. Na przykład niedawno prawie wcale nie poruszano tematu psychicznego i fizycznego znęcania się nad dziećmi, ale teraz więcej osób czuje się na siłach, by mówić o własnych doświadczeniach. Jeśli ktoś przychodzi do ciebie, aby porozmawiać o ranach z dzieciństwa i jest przy tym głęboko poruszony, okaż mu miłość oraz wsparcie i przekonaj, by zasięgnął pomocy specjalisty.
{jumi[*9]}
Sytuacje kryzysowe
Pewnego ranka przychodzi do ciebie współpracownica i mówi, że jej syn bierze narkotyki, mąż uciekł z barmanką, samochód przestał być jej własnością z powodu zaległości w spłatach rat, kot zginął pod kołami pojazdu, a pralka zalała dom. Opanowanie sytuacji kryzysowych polega na niesieniu pomocy ludziom, których zaradność wyczerpała się z powodu natłoku problemów. Oprócz okazania przyjaźni oraz wsparcia możesz również spróbować pomóc im zmierzyć się z każdym kłopotem z osobna. Odkryjesz, że nie wszystkie ich problemy zrodziły się tego ranka. Ale potrzebują od ciebie solidnego oparcia. Przekonasz się, że telefon do hydraulika lub informacja na temat antynarkotykowego telefonu zaufania bywają bardzo cenne.
Wsparcie ogólne
Twoja propozycja pomocy nie musi być spowodowane kryzysem. Owa idea przyświeca programom pomocy pracownikom, prowadzonym przez niektórych mądrych pracodawców. Mimo, iż stanowią one stosunkowo nowe zjawisko, istnieją dowody na to, że pomagają zredukować absencję i ograniczyć zmiany kadrowe. Oferowana jest anonimowa pomoc w takich problemach, jak alkoholizm, spięcia małżeńskie, stres itd.
Pamiętaj o skutkach
Warto być świadomym dylematów, jakie niesie rola doradcy. Pamiętaj, że może to spowodować zmianę twoich relacji z drugą osobą. Przyjaciel lub współpracownik, który odsłania przed tobą swoje słabości, szuka czegoś wykraczającego poza normę codziennych relacji. Ani on, ani ty możecie nie wiedzieć, czym jest owo „coś”, ale w nieunikniony sposób wpływa to na wasze stosunki.