Intymność

Inicjacja seksualna

Inicjacja seksualna młodzieży

Ponad połowa młodych ludzi zgadza się ze stwierdzeniem, że do pierwszego kontaktu seksualnego dochodzi często pod wpływem emocji i nie ma czasu, żeby pomyśleć o antykoncepcji - wynika z badań CBOS dotyczących postaw i zachowań seksualnych młodych Polaków przeprowadzonych w ramach Kampanii na Rzecz Świadomego Rodzicielstwa „Kiedy 1+1=3".

 

Niepokojące jest to, że niemal co dziesiąty ankietowany przyznał się do seksu z przypadkowym, nieznanym partnerem i fakt, że aż 30% z nich nie stosowało wtedy żadnych środków antykoncepcyjnych.

Wśród osób, które mają już za sobą inicjację seksualną, aż 27% przyznało się do stosunku z przygodnie poznaną osobą. Tylko nieco ponad połowa z nich (52,3%) zadeklarowała, że w takiej sytuacji stosowała środki antykoncepcyjne.

Przyczyną takich ryzykownych zachowań seksualnych wśród młodzieży może być kojarzenie przez nich „życia seksualnego" bardziej ze „współżyciem" i „seksem" niż z budowaniem relacji opartej na odpowiedzialności i miłości. O powierzchowności związków z pierwszymi partnerami może też świadczyć brak wiedzy o ich wcześniejszych doświadczeniach seksualnych

Badanie CBOS wykazało również, że młodzi ludzie mają problem z podaniem definicji pojęcia „życie seksualne". Tylko niewielki odsetek pytanych łączy ten termin ze „stałym związkiem" czy „świadomym współżyciem". Jeszcze większy kłopot sprawiło pytanie o rozumienie terminu „inicjacja seksualna".

Odpowiedziało na nie 48,8% badanych, z czego połowa kojarzy to pojęcie dosłownie z pierwszym stosunkiem, tzw. „pierwszym razem". Mimo problemu w definicjami pozytywnie zaskakuje natomiast fakt, że ponad trzy czwarte zapytanych uznało, że rozpoczęcie współżycia jest bardzo ważną decyzją, która ma wpływ na całe życie.

Wśród tych, którzy pierwsze kontakty seksualne mają już za sobą ponad połowa deklaruje, że stosuje środki antykoncepcyjne. Do najpopularniejszych z nich należą prezerwatywy - używa ich 63,2% badanych, trzykrotnie mniej osób stosuje tabletki hormonalne - 22,7%. Znacznie mniejszym powodzeniem cieszą się spirale (2,2%) i metody okresowej abstynencji seksualnej (tzw. metody naturalne - 2%).

Deklaracje badanych wskazują na to, iż koszty zakupu środków antykoncepcyjnych nie wpływają na wybór stosowanych przez nich środków antykoncepcyjnych. Większość (59,5%) ankietowanych, którzy obecnie stosują środki antykoncepcyjne, nawet gdyby mogła przeznaczyć na zakup tego typu środków więcej pieniędzy niż obecnie, nadal by z nich korzystała.

To, że młodzież chętniej sięga po prezerwatywy niż inne środki antykoncepcyjne, wynika przede wszystkim z faktu, iż są one powszechnie dostępne, można je kupić praktycznie wszędzie: w supermarkecie, na stacji benzynowej. Nie ma potrzeby wybierać się do lekarza czy do apteki. Inaczej jest w przypadku preparatów, które wymagają regularnych wizyt u specjalisty, dlatego pod tym względem pozyskanie innych środków może być uważane za kłopotliwe. Jednak mimo tych niedogodności daje się zauważyć coraz większe zainteresowanie metodami hormonalnymi, zwłaszcza wśród dziewcząt, które chcą dbać o własne zdrowie".

 

Wywiady CBOS przeprowadzone z młodocianymi matkami pokazały, jakie mogą być motywacje towarzyszące rozpoczęciu kontaktów seksualnych. W przypadku młodocianych matek można mówić o różnych przyczynach podjęcia takiej decyzji:

  • romantyczność - respondentka była zakochana, chciała okazać partnerowi swoje uczucia, że jej na nim zależy;
  • towarzyskość - związana z funkcjonującym w grupie rówieśniczej modelem akceptowanych zachowań, jest to forma wywierania nacisku, argumentowana tym, że „większość już to przeżyła, głupio mi było powiedzieć, że ja jeszcze nie".
  • atrakcyjność seksu - „to jest takie fajne, że trzeba z tego skorzystać, w ogóle wstyd, żeby nie uprawiać seksu";
  • ciekawość - „każdy chce zobaczyć jak to jest";
  • poczucie dojrzałości do rozpoczęcia życia seksualnego, presja partnera - partner swoim zachowaniem skłaniał do złożenia obietnicy, że rozpoczną współżycie;
  • perspektywa przymusowego czasowego rozstania chłopaka i dziewczyny - planowany wyjazd za granicę.

Analizując wypowiedzi niektórych uczestniczek badania na pytanie, dlaczego nie stosowały środków antykoncepcyjnych można wywnioskować, że posługiwały się „myśleniem magicznym"- wierzyły, że po prostu nie zajdą w ciążę albo nie widziały potrzeby stosowania jakiś zabezpieczeń. W tym kontekście istotny był też stan emocjonalny dziewcząt - nie stosowały zabezpieczeń, ponieważ były zakochane.

Któż z nas nie był młody? Teraz patrzymy na to z innej perspektywy. Faktem jest, że wiek inicjacji seksualnej znacznie się obniżył i lecz nie tylko to zmieniło się od czasów inicjacji poprzedniego pokolenia. Teraz jest większa dostępność do środków antykoncepcyjnych i informacji „za i przeciw". Czy jednak w innych sprawach kiedyś było inaczej?