20 czerwca 2013r., w sali sesyjnej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Mazowieckiego w Warszawie, odbyła się finalna debata organizowana przez Fundację „Wygrajmy Zdrowie” w ramach kampanii „Prostata na lata”. Podczas spotkania zaprezentowany został raport, dotyczący profilaktyki i leczenia nowotworu prostaty w Polsce.
„To pierwszy w Polsce raport na temat stanu profilaktyki i leczenia nowotworu gruczołu krokowego prezentujący dane ze wszystkich województw. Powstał on na bazie debat „Prostata na lata”, w których brało udział środowisko lekarskie, przedstawiciele władz samorządowych odpowiedzialni za politykę zdrowotną w województwach i władze Narodowego Funduszu Zdrowia” - ocenia prof. dr. hab. n. med. Marek Sosnowski, Konsultant Krajowy ds. Urologii.
KLUCZOWE WNIOSKI Z RAPORTU „PROSTATA NA LATA”:
- Zachorowalność na raka prostaty systematycznie rośnie. Wiąże się to w dużej mierze z większą wykrywalnością tej choroby oraz starzeniem się społeczeństwa.
- Badania profilaktyczne w codziennej praktyce nie są wykonywane wystarczająco często (lekarze rodzinni nie wykonują podstawowych badań).
- W Polce wykrywa się ok. 40% nowotworów we wczesnych stadiach zaawansowania (nowotwór ograniczony do gruczołu), w porównaniu do 90% w USA.
- Budżety samorządowe nie są w stanie udźwignąć finansowania populacyjnych programów badań skriningowych (dlatego tak ważne jest aby pacjent został wcześnie skierowany do urologa lub onkologa).
- W ciągu ostatnich 10 lat nastąpił ogromny postęp w walce z rakiem, dzięki wprowadzeniu nowych terapii oraz dzięki akcjom profilaktycznym, które podnoszą świadomość zdrowotną społeczeństwa. Proces edukacji musi trwać cały czas i obejmować także młodszych mężczyzn i ich rodziny.
- Obecnie jest coraz więcej leków stosowanych w terapiach celowanych, które pozwalają na wyhamowanie rozwoju choroby i przerzutów, a co za tym idzie przedłużają i poprawiają jakość życia pacjentów.
- Podkreślenie korzyści zarówno dla lekarzy i pacjentów ze stosowania robota Da Vinci zamiast standardowych technik operacyjnych raka prostaty. W Polsce od 2010 r. jest jedno takie urządzenie (Wrocław).
- Wydatki NFZ w kierunku leczenia gruczołu krokowego systematycznie rosną.
- W przyszłości pojawią się nowe metody w leczeniu raka prostaty np. szczepionki, terapia genowa, immunoterapia.
„W Polsce rak gruczołu krokowego jest rozpoznawany rocznie u około 10 000 mężczyzn. Wydłużenie życia polskiej populacji spowoduje dalszy wzrost liczby zachorowań, która osiągnie około 15 000 w połowie obecnej dekady. Wzrostowi liczby zachorowań towarzyszy stabilizacja umieralności z powodu raka prostaty (obecnie – około 4000 zgonów rocznie), co jest – między innymi – wynikiem poprawy w zakresie wykrywalności oraz zwiększenia możliwości leczenia. Skuteczność leczenia – mierzona odsetkiem pięcioletniego przeżycia – wynosi obecnie w Polsce dla mężczyzn z rozpoznaniem ustalonym w latach 2003-2005 około 76% i jest o około 10 punktów procentowych wyższa w porównaniu do chorych, u których rak gruczołu krokowego został wykryty w latach 2000-2002” – komentuje prof. dr hab. n. med. Maciej Krzakowski, Konsultant Krajowy ds. Onkologii Klinicznej.
REKOMENDACJE I POSTULATY EKSPERTÓW ZAWARTE W RAPORCIE „PROSTATA NA LATA”:
- Niezbędna jest zmiana powszechnego przekonania, że na raka prostaty chorują tylko starsi mężczyźni, a młodszych ta choroba nie dotyczy. Mężczyźni po 40-tym roku życia powinni myśleć o aktywnej profilaktyce nowotworu gruczołu krokowego.
- Włączenie badania PSA do katalogu badań obowiązkowych, realizowanych za pośrednictwem ośrodków medycyny pracy, finansowanych przez NFZ.
- Konieczność częstszych konsultacji środowiska lekarzy i NFZ, w celu ustalania adekwatnego koszyka świadczeń refundowanych, tak aby pacjenci mogli korzystaćvw pełni z dostępnych metod leczenia.
- Apel do wszystkich placówek onkologicznych o rzetelne prowadzenie kart zgłaszania nowotworów. Pozwoli to w przyszłości ustalić rzeczywisty obraz zachorowalności i umieralności na nowotwory w województwie.
- Stworzenie specjalnych zespołów interdyscyplinarnych, które zajmowałyby się leczeniem nowotworu prostaty tzw. „Prostate Cancer Unit”. W skład takich zespołów wchodziliby m.in. urolog, onkolog kliniczny, radioterapeuta, radiolog, psycholog, pielęgniarki oraz osoby koordynujące.
- Potrzeba zwiększenia środków na kampanie edukacyjne skierowane do mężczyzn.
- Ostatnie lata obfitują w nowe terapie, które pozwalają na przedłużenie życia wielu chorym, sprawiają, że choroba nie musi stanowić szybkiego wyroku, ważne jest zatem, aby te terapie trafiały do refundacji.
- Ból u pacjenta cierpiącego z powodu nowotworu musi być leczony wieloobjawowo. Nie do przecenienia są takie zabiegi jak rehabilitacja czy psychoterapia.
W związku z wydłużaniem się średniej długości życia, podczas każdej z debat uczestniczący lekarze (onkolodzy, urolodzy, radioterapeuci, chirurdzy, psychoonkolodzy, lekarze rodzinni) alarmowali, że nowotwór prostaty staje się chorobą cywilizacyjną, która dotyka i będzie dotykać coraz większej grupy mężczyzn. Debaty zdrowotne „Prostata na lata” pozwoliły na stworzenie obrazu stanu profilaktyki leczenia nowotworu prostaty w Polsce. Z analizy wszystkich dyskusji wynika, że istnieją wspólne, kluczowe bariery i problemy w leczeniu systemowym. Jednocześnie pokazują jak duży postęp nastąpił w polskiej uro-onkologii, jak bardzo poszerzył się wachlarz dostępnych terapii, przy jednoczesnej konieczności dalszego rozwoju.
Warszawska debata była ostatnią z cyklu debat zorganizowanych przez Fundację „Wygrajmy Zdrowie” w ramach kampanii „Prostata na lata”. Podobnie jak poprzednie konferencje, które odbyły się we wszystkich województwach w kraju, stała się forum wymiany opinii między samorządowcami, pacjentami, przedstawicielami Narodowego Funduszu Zdrowia i środowiska lekarskiego, dotyczących zwiększenia wykrywania i poprawy sytuacji pacjentów zmagających się z rakiem stercza.
„Eksperci z różnych województw zgodnie apelowali zarówno do mężczyzn, aby przełamywali swój wstyd i regularnie badali się pod kątem raka prostaty, jak i lekarzy rodzinnych, aby podczas wizyt rozmawiali o profilaktyce nowotworu gruczołu krokowego ze swoimi pacjentami. Podobnie uczestnicy debat byli zgodni, co do konieczności włączenia badania PSA do katalogu badań obowiązkowych, realizowanych za pośrednictwem ośrodków medycyny pracy, finansowanych przez NFZ. Często pojawiał się też postulat, aby regularne badania mężczyzn stały się elementem badań wykonywanych w ramach medycyny pracy” - komentuje Szymon Chrostowski, Prezes Fundacji „Wygrajmy Zdrowie”.