Rak prostaty jest chorobą bardzo groźną i - niestety - bardzo częstą: to jedna z głównych przyczyn przedwczesnej śmierci. Według statystyk u ludzi występuje ponad sto różnych odmian raka, określanych według narządów lub tkanek, w których powstają. Rak prostaty jest złośliwym nowotworem układu moczowo-płciowego, który atakuje mężczyzn zazwyczaj powyżej 45 roku życia.
Warunki anatomiczne i fizjologiczne prostaty sprzyjają rozwojowi raka i utrudniają jego leczenie, ma ona bowiem bardzo złożoną budowę. Jej wnętrze to splot kanałów, kanalików i naczyń krwionośnych. Poza nimi prostata zawiera część cewki moczowej i nasieniowód.
Dotychczas nie wykazano istnienia dziedzicznej predyspozycji do zachorowań na raka prostaty. Mimo to, jeżeli w rodzinie występowały przypadki tego raka we wcześniejszych pokoleniach, wskazane jest okresowe badanie lekarskie (zresztą jak w przypadku każdego nowotworu).
Objawy raka prostaty
Pierwszym objawem raka prostaty jest zwiększone parcie na pęcherz i zwiększona częstość oddawania moczu, które staje się w dodatku trudniejsze; w moczu pojawia się krew (w małych ilościach), szczególnie pod koniec misji. Objawy takie wskazują na obecność w obrębie prostaty guza, wymagającego badania lekarskiego.
W miarę postępu choroby pojawiają się pierwsze bóle pleców, szczególnie na poziomie kręgów piersiowych i kości krzyżowej oraz spadek masy ciała. Trudności przy oddawaniu moczu stają się coraz częstsze, a krwawienia coraz obfitsze.
W każdym przypadku pojawienia się pierwszych objawów należy zwrócić się do lekarza, ale ponieważ rak ten, podobnie jak wiele innych, może w pierwszym okresie przebiegać bezobjawowo, powyżej pewnego wieku wskazane są kontrolne badania u lekarza urologa nawet przy braku dolegliwości. Wczesne rozpoznanie ma zasadnicze znaczenie.
Leczenie
Nie ma specjalnego leczenia tego właśnie raka i dlatego stosuje się metody przyjęte przy innych nowotworach. Leczenie prowadzi urolog. W zaawansowanym raku polega ono na chemioterapii w połączeniu z radioterapią.
Czy można wyleczyć raka prostaty?
Tak, jeżeli zostaje wykryty we wczesnym okresie rozwoju, to możliwość pełnego wyleczenia jest duża. Dotyczy to zresztą wszystkich raków. Na tym polega skuteczność okresowych kontrolnych badań lekarskich. Gdy rozwój nowotworu jest zaawansowany, leczenie staje się trudne lub nawet niemożliwe. Choremu podaje się wtedy leki hamujące rozwój raka i łagodzące jego skutki.
Jak można zapobiec temu rodzajowi nowotworu?
Po pierwsze, podejmować działania mające na celu utrzymanie organizmu w dobrym stanie zdrowia. Sport, odpowiednie odżywianie się (dieta bogata w witaminy i błonnik roślinny, a uboga w tłuszcze i cukier) i aktywne życie wzmacniają odporność ustroju. Na takie stwierdzenie pozwala dotychczasowa wiedza medyczna, choć i to nie daje 100% pewności.
Jakie są czynniki rakotwórcze, których należy unikać?
Unikać należy wszystkiego, co powodować może rozwój raka, w tym promieniowania (o telefonach komórkowych wiemy jeszcze zbyt mało, może za dwa pokolenia dowiemy się co sami sobie robimy?), alkoholu, tytoniu, narkotyków, kontaktu z azbestem.
Czy rak prostaty powoduje śmierć?
Niestety tak, i do śmierci prowadzi nie tylko nowotwór tego narządu. Głównym niebezpieczeństwem jest powstanie przerzutów, bardzo częstych w tym raku. Komórki rakowe rozpraszają się po całym organizmie, rozwijając się w guzy rakowe w innych narządach. Istnieje też zagrożenie zatorem tętniczym, który jest bardzo groźny.
Czy chemioterapia i radioterapia prowadzą do niepożądanych następstw ubocznych?
Tak. Chemioterapia jest bardzo przykra, a radioterapia powoduje uszkodzenie tkanek. Metody te należą do leczenia intensywnego, poza tym nie odróżniają komórek rakowych od zdrowych. Po prostu niszczą wszystkie żywe elementy, z którymi się zetkną. Należy jednak pamiętać, że nowotwór stanowi większe zagrożenie, są więc mniejszym złem. Ich objawy uboczne ustępują, a wyleczony może prowadzić normalne życie.
Jak mężczyzna może żyć bez prostaty?
Chirurgiczne usunięcie tego guza jest ostatecznym rozwiązaniem. Niestety, w wielu przypadkach rak prostaty w chwili rozpoznania jest tak zaawansowany, że pozostaje tylko operacja. Nie jest możliwe usunięcie z prostaty samego guza, dlatego usuwa się cały narząd. Chociaż prostata jest ważnym narządem, to jednak nie jest niezbędna i po jej usunięciu mężczyzna może prowadzić prawie normalne życie, ale musi postępować według wskazówek lekarza.
Czy rak prostaty jest chorobą wieku podeszłego?
Częstość jego występowania jest wysoka w podeszłym wieku, co w znacznym stopniu jest wynikiem obniżenia odporności ustroju i długiego funkcjonowania tak delikatnego narządu. Jednakże nie u wszystkich starych mężczyzn choroba ta występuje, z czego wnioskować można o istnieniu pewnej do niej skłonności. Rak prostaty wystąpić może w każdym wieku.
Jak postępować?
- Pozostawać na urozmaiconej diecie.
- Uprawiać umiarkowanie sport lub lekkie ćwiczenia fizyczne.
- Okresowo odwiedzać lekarza.
- Zdecydowanie zwalczać chorobę.
Czego unikać?
- Picia alkoholu.
- Palenia tytoniu.
- Narkotyków i używek.
- Lekceważenia objawów.
Podsumowanie
I co do tego ostatniego pytania muszę na koniec dodać coś od siebie. Stara maksyma mówi, że alkohol pity w miarę nie szkodzi nawet w największych ilościach, ważne aby każdy znał swoją miarę. Tytoń - zwalczany, choć legalny i dostępny w każdym miejscu. Wg niektórych opinii, małe ilości - nawet do kilku sztuk dziennie nie zmieniają statystyk w zachorowalności na raka. Jednak jako nałóg, tytoń może być problemem. Narkotyki? W przypadku wszystkich używek to kwestia ilości i kultury. Jednak lekceważenie objawów - to jest karygodne, choć zrozumiałe. No bo któż z nas nie wie, że lekarz zawsze musi coś znaleźć, a jeśli nie zrobił tego, to dlatego, że się nie zna.
A teraz czas na obserwację i przemyślenia. A może jednak warto odwiedzić urologa?
(b)