Włoscy naukowcy z sukcesem zakończyli II fazę badań klinicznych nad szczepionką terapeutyczną, która wzmacnia odpowiedź immunologiczną skierowaną przeciwko wirusowi HIV w organizmach zakażonych osób .
Działanie szczepionki nakierowane jest na wirusowe białko Tat, które odgrywa istotną rolę w namnażaniu wirusa. U większości zakażonych HIV osób w pierwszym okresie po infekcji naturalnie produkowane są przeciwciała anty-Tat, później jednak ich synteza zaczyna słabnąć, dzięki czemu wirus może się namnażać, a to prowadzi do progresji AIDS. Celem badań włoskich naukowców z Narodowego Centrum AIDS w Rzymie było zatem skonstruowanie szczepionki, która wpłynęłaby na zwiększenie produkcji przeciwciał anty-Tat u zakażonych osób. Dzięki takiej aktywacji systemu immunologiczego można by uzyskać kontrolę nad replikacją HIV w organizmie.
W II fazie badań klinicznych dotyczących bezpieczeństwa i skuteczności zastosowania szczepionki wymierzonej przeciwko białku Tat uczestniczyło 87 pacjentów w wieku 18-58 lat z 11 ośrodków medycznych we Włoszech. Wszyscy uczestnicy badania byli zakażeniu wirusem HIV i leczeni według schematu HAART. Stwierdzono, że podanie eksperymentalnej szczepionki zaindukowało specyficzną odpowiedź immunologiczną przeciwko HIV, zarówno humoralną (wzrost syntezy przeciwciał anty-Tat) jak i komórkową (wzrost produkcji limfocytów T i B). Po 48 tygodniach po podania preparatu wyniki aktywacji układu odpornościowego u uczestników badania wciąż się poprawiały, a rozwój AIDS się zatrzymał.
Raport z badania opublikowano w listopadowym wydaniu czasopisma PLoS One (2010, 5: e13540).
Naukowcy planują już kolejną fazę badań klinicznych szczepionki, w której zaszczepionych ma zostać 160 pacjentów.