Układ hamulcowy to niewątpliwie jeden z najważniejszych, o ile nie najważniejszy zestaw podzespołów każdego samochodu. Od jego sprawności zależy bowiem zdrowie, a nawet życie podróżnych, jak również osób znajdujących się w pobliżu poruszającego się pojazdu.
Skuteczność hamowania jest tym lepsza, im mniej wyeksploatowane są elementy układu hamulcowego. Warto zatem pamiętać, aby wymiana tarcz i klocków nie była odkładana na późniejszy termin.
Wytrzymałość klocków i tarcz hamulcowych
Na wstępie warto podkreślić, że trwałość klocków hamulcowych oraz tarcz zależna jest od wielu czynników i nie da się jednoznacznie zdefiniować, jak długo elementy te posłużą w danym pojeździe. Jednak wielu mechaników zgodnie podkreśla, że klocki hamulcowe renomowanej firmy powinny wystarczyć na pokonanie 60 tys. km, o ile są eksploatowane w odpowiedni sposób. Natomiast jeśli założone zostaną najtańsze zamienniki dostępne na rynku, wymiana klocków hamulcowych najprawdopodobniej będzie konieczna już po przekroczeniu 20-30 tys. km. W przypadku tarcz konieczna wymiana odbywa się nieco rzadziej i według producentów powinna przypadać na przedział 60-80 tys. km. Jest to oczywiście przyjęta norma, która w jednym przypadku się sprawdzi, ale w innym już niekoniecznie. W niektórych przypadkach dystans pokonany na jednej parze tarcz może być krótszy od założonego nawet o połowę.
Co wpływa na trwałość klocków i tarcz hamulcowych?
Jak już zostało wcześniej wspomniane, trwałość obu komponentów uzależniona jest przede wszystkim od jakości materiałów zastosowanych przy ich produkcji. Wysokiej klasy materiał cierny jest mniej podatny na ścieranie, dzięki czemu klocki utrzymują odpowiednią grubość przez dłuższy czas. Należy też mieć na uwadze, że występują dwa rodzaje klocków hamulcowych - miękkie oraz twarde. Te pierwsze cechują się większą siłą hamowania i pozwalają zatrzymać pojazd na krótszym dystansie, lecz ich wadą jest szybsze zużywanie się. Natomiast klocki twarde są o wiele trwalsze, ale skuteczność hamowania stoi na niższym poziomie.
Kolejny czynnik wpływający na zużycie to współpraca między klockiem a tarczą. Dzięki prawidłowemu ułożeniu obu elementów względem siebie, ich zużycie następuje równomiernie, co przekłada się na dłuższą żywotność. Następny ważny aspekt to stan tarczy hamulcowej. Jakiekolwiek wady występujące na jej powierzchni (np. skrzywienia, pęknięcia lub wyżłobienia) znacznie przyspieszają niszczenie klocka hamulcowego. Ogromny wpływ na trwałość klocków i tarcz ma też oczywiście styl jazdy. Dynamiczna czy wręcz agresywna jazda, z nagłymi dohamowaniami, będzie skutkowała rzecz jasna częstszą wymianą komponentów układu hamulcowego. To samo tyczy się jazdy po mieście lub w terenie górzystym, gdzie wytracanie prędkości z użyciem hamulców występuje właściwie co chwila.
Jak ocenić stan klocków i tarcz?
Stan układu hamulcowego trzeba przede wszystkim regularnie kontrolować, co pozwoli wstępnie oszacować zużycie danych części. Wymiana klocków hamulcowych powinna nastąpić w momencie, kiedy ich grubość oscyluje poniżej granicy 1,5-3mm. Ocenę klocków najlepiej przeprowadzić po zdjęciu kół. Należy wówczas dokonać oględzin okładzin ciernych - poza ich grubością zwrócić trzeba też uwagę na to, czy zużycie po obu stronach tarczy jest równomierne. Jeżeli nie, może to wskazywać na nieprawidłową pracę oraz stan prowadnic bądź zacisków hamulcowych.
Obecnie w wielu modelach aut stosowane są czujniki, które sygnalizują zużycie klocków. Co więcej, informują one, czy konieczna będzie wymiana klocków hamulcowych przednich czy też tylnych. Należy jednak mieć na uwadze, że jeśli czujniki nie są najwyższej klasy, dosyć często się mylą lub też posiadają jedynie szczątkowe dane. Innymi słowy, czujnik może wskazywać na konieczność wymiany klocków, podczas gdy w rzeczywistości są one w stanie działać sprawnie przez kolejne 10 tysięcy kilometrów. Może też być odwrotnie - czujnik nie reaguje, mimo ewidentnego zużycia powierzchni ciernej.
Tarcze, podobnie jak klocki, powinny mieć odpowiednią grubość, aby skuteczność hamowania była wystarczająco dobra. Optymalna grubość jest gwarantem zdolności kumulacji oraz odprowadzania ciepła generowanego w momencie hamowania. Podstawowa zasada eksploatacji tarcz zakłada, że zużycie tworzywa nie może być większe niż 1 mm na każdej ze stron. Oznaką takiego zużycia jest charakterystyczny rant pojawiający się na obwodzie tarczy. Częstymi objawami zużytych tarcz hamulcowych są też wibracje podczas hamowania, odczuwalne drgania na kierownicy bądź pulsowanie pedału hamulca.
Podstawowe zasady przy wymianie
Jedna z reguł, o której trzeba koniecznie pamiętać, jest taka, że zarówno klocki, jak i tarcze hamulcowe zawsze wymienia się parami na jednej osi. Bez względu na to, czy jest to wymiana klocków hamulcowych przednich, czy też wymiana klocków hamulcowych tylnych, musi odbywać się z uwzględnieniem tej zasady. Druga reguła mówi o tym, żeby tarcze wymieniać razem z klockami. Używane klocki mogłyby doprowadzić bowiem do uszkodzeń na powierzchni tarczy, co skutkowałoby szybszym ich zużyciem i mniejszą skutecznością hamowania. Podsumowując, jeśli zużyciu ulegnie choć jeden klocek lub jedna tarcza, zawsze konieczna jest wymiana tarcz i klocków w parze - a jednej osi.
Artykuł zewnętrzny