O zdrowiu

Zaburzenia stawu skroniowo – żuchwowego

Zaburzenia stawu skroniowo – żuchwowego

Ciało ludzkie to skomplikowany mechanizm, a każdy z jego elementów jest częścią całości i spełnia określoną funkcję. Tak jest również w przypadku czaszki człowieka i jej części składowych. Staw skroniowo żuchwowy zaliczany jest do jednego z najbardziej skomplikowanych stawów. W ciągu każdego dnia wykonuje on różnorodne ruchy w trakcie np. mówienia, jedzenia czy poprzez wyrażanie emocji. Wszystko to sprawia, że bardzo intensywnie pracuje. Skutkiem nadmiernego obciążenia u niektórych osób, może być pojawienie się zaburzeń funkcjonowania stawu skroniowo żuchwowego.

 

Co to jest staw skroniowo żuchwowy i gdzie się znajduje

Staw skroniowo żuchwowy to element czaszki tuż przed strukturami ucha, który łączy dolną szczękę, czyli żuchwę z czaszką. Porusza się on równocześnie po obu stronach. Posiada bardzo charakterystyczny element, a mianowicie krążek stawowy. Odpowiada on za płynne przemieszczanie się powierzchni stawowej względem siebie. Staw skroniowo żuchwowy otoczony jest przez silne wiązadła, które jednocześnie ograniczają pewne ruchy i umożliwiają inne oraz stabilizują staw.

 

Objawy dysfunkcji stawu skroniowo żuchwowego

Niezwykle często trudno jest określić z całą pewnością, czy u pacjenta występuje dysfunkcja stawu skroniowo, ponieważ objawy są podobne lub nawet takie same jak w innych schorzeniach. Wizyta u stomatologa pomoże w prawidłowym rozpoznaniu schorzenia. Dentysta podczas wstępnych oględzin zębów, mięśni twarzy i stawu skroniowo żuchwowego oraz dokładnego wywiadu z pacjentem postawi diagnozę. Niejednokrotnie wykonywane jest badanie rentgenowskie.

Do klasycznych objawów należą:

  • występowanie różnych odgłosów podczas ruchu stawu skroniowo żuchwowego tj. trzaski, odgłosy pękania
  • bóle głowy (przypominające migrenę)
  • ból uszu
  • bóle szczęki w okolicy uszu i podczas jedzenia
  • w nocy zgrzytanie zębami, a w dzień mimowolne zaciskanie zębów
  • ból pleców
  • zmiana ułożenia zębów górnych i dolnych
  • zawroty głowy i problemy ze wzrokiem
  • opuchlizna twarzy

 

Prześwietlenie jest bardzo pomocne przy zdiagnozowaniu schorzenia

 

Przyczyny problemów ze stawem skroniowo żuchwowym

Przyczyn problemów ze stawem skroniowo żuchwowym może być wiele, a określenie konkretnej nawet niemożliwe. Mogą mieć różne podłoże, począwszy od zaburzeń w budowie i rozwoju zębów, a skończywszy na problemach psychicznych czy emocjonalnych.

Dysfunkcja stawu skroniowo żuchwowego u osób młodych bardzo często związana jest ze stresem, który powoduje nawykowe zgrzytanie zębami. Wady zgryzu oraz nieprawidłowe obciążenia mięśni żucia spowodowane np. ciągłym żuciem gumy, również powodują problemy ze stawem skroniowo żuchwowym.

U osób starszych często przyczyną są braki w uzębieniu. Brak nawet jednego zęba zmienia ustawienia i obciążenia zębów w zgryzie.

Przyrost objętości mięśni może przeszkadzać w prawidłowym funkcjonowaniu stawów. Nawyki takie jak obgryzanie paznokci, przygryzanie długopisu mają wpływ na niewłaściwy rozwój mięśni. Przez ciągły wysiłek stają się one bardziej rozbudowane, co powoduje intensywniejsze zaciskanie zębów.

Kolejnym powodem może być nieprawidłowy tor ruchu żuchwy lub też nieprawidłowy zgryz, które mogą być spowodowane wadą postawy.

Wady postawy, czyli nadmierne wysunięcie głowy ku przodowi to również przyczyna problemów ze stawem skroniowo żuchwowym.

Do rzadszych przyczyn zaliczamy mechaniczne urazy twarzy i żuchwy, mikro urazy, wrodzone malformacje stawu i przyczyny autoimmunologiczne.

 

Prawidłowa postawa ciała jest bardzo ważna

 

Diagnozowanie

Dla postawienia prawidłowej diagnozy istotną rolą jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z pacjentem, wykonanie RTG (zdjęć w zwarciu i rozwarciu szczęki) oraz manualne zbadanie pacjenta.

Świetnym badaniem do przeprowadzenia diagnostyki stawu skroniowo żuchwowego jest komputerowe przeprowadzenie diagnostyki za pomocą aparatu Cadiax, który rejestruje wzajemne przemieszczenia układu szczęka - żuchwa w trzech wymiarach. Więcej informacji można uzyskać tutaj w Centrum Stomatologii Klinika Kwiatek.

Duże znaczenie ma też konsultacja ze stomatologiem, który oceni stan uzębienia, poprawność ułożenia szczęki oraz ewentualne ubytki.

 

Leczenie

Leczenie zaburzeń stawów skroniowo żuchwowych nie zawsze jest łatwe. Bardzo ważna w leczeniu jest współpraca pacjenta z lekarzem poprzez eliminacje złych nawyków. Żucie gumy, jedzenie twardych potraw, obgryzanie paznokci czy przygryzanie warg powinno być ograniczone do zera. Należy również pamiętać o kontrolowaniu ruchów żuchwy, zwłaszcza gdy konieczne jest szersze otwarcie ust np. przy ziewaniu.

Podczas leczenia stosuje się też farmakoterapię. Pacjentowi podawane są leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz stosuje się zastrzyki z toksyną botulinową w celu rozluźnienia mięśni. W niektórych przypadkach konieczne jest zastosowanie leków psychotropowych oraz psychoterapii w celu pozbycia się nadmiernego napięcia i stresu. Zastosowanie technik relaksacyjnych również pomoże w leczeniu.

Natomiast, jeżeli przyczyną zaburzeń w stawach skroniowo żuchwowych są wady zgryzu lub braki między zębowe konieczne będą odpowiednie zabiegi dentystyczne. Zabiegi te uzupełnią braki w jamie ustnej. Mogą to być: licówki, implanty, mosty i protezy.

Fizykoterapia to kolejny sposób leczenia. Walcząc z nadmiernym napięciem mięśni, można zastosować ciepłolecznictwo suche bądź wilgotne, czyli nagrzewania i okłady. Leczenie ultradźwiękami i laserem niskoenergetycznym również zmniejsza stany zapalne, łagodzi bóle, jak również rozluźnia napięte mięśnie.

Masaż klasyczny, automasaż mięśni żucia oraz wykorzystanie akupunktury igłowej to również skuteczne sposoby w walce z zaburzeniami stawu skroniowo żuchwowego.

Techniki osteopatyczne, czyli takie, które opierają się na całościowym podejściu do problemu. Poprzez oddziaływanie na układ mięśniowo-szkieletowy, narządy wewnętrzne czy czaszkę zostaje przywrócona równowaga w narządach ruchu. Leczenie osteopatyczne przywraca cyrkulację płynów ustrojowych.

Mobilizacja tkanek miękkich - wykorzystując różne techniki terapeutyczne np. głęboki masaż tkanek zostaje przywrócona praca mięśni, ścięgien, wiązadeł czy nerwów obwodowych.

Zabieg chirurgiczny stosowany jest w ostateczności, gdy żadne inne metody leczenia nie są skuteczne. Stosowany jest w sytuacji, gdy staw łączący szczękę górną i żuchwę działa nieprawidłowo.

 

Masaż głowy to skuteczny sposób w walce z zaburzeniem

 

Autoterapia

Autoterapia to inaczej terapia uzupełniająca oraz profilaktyka. To zestaw ćwiczeń opracowany dla pacjenta, który wykonuje w domu np. przed lusterkiem. Ćwiczenia te mają na celu podtrzymanie efektu uzyskanego przez terapeutę w gabinecie.

Profilaktyka to:

  • dbanie o higienę jamy ustnej
  • zadbanie o dobrze ułożony zgryz
  • relaks
  • unikanie urazów żuchwy

 

Powikłania

Długotrwałe i nieleczone zaburzenie w obrębie układu czaszkowo-żuchwowego z czasem zostanie przeniesiony na odcinek szyjny, górny piersiowy kręgosłupa oraz na okolice żeber, a nawet kończyn i narządów wewnętrznych.

Z czasem u pacjentów z dysfunkcją stawu skroniowo żuchwowego dochodzi do powstania zmian zwyrodnieniowych.

 

Podsumowanie

Dysfunkcje narządu żucia dotyczą ponad 60% populacji. Dolegliwości bólowe związane z tym stanem przekładają się negatywnie na codzienne funkcjonowanie, doprowadzając do pogorszenia się stanu fizycznego i psychicznego.

Artykuł zewnętrzny