O zdrowiu

WZW typu A, B i C

WZW typu A, B i C - w jaki sposób się przed nim chronić?

Wirusowe Zapalenie Wątroby to grupa chorób zakaźnych znanych jako zapalenie wątroby typu A, B, C, D i E. Za najgroźniejsze uznaje się przenoszone przez krew wirusy typu B (HBV) i C (HCV), podczas gdy wirusy typu A (HAV) i E (HEV) szerzą się drogą pokarmową oraz przez kontakt z osobami zakażonymi. W Polsce liczba osób przewlekle zakażonych HBV i HCV szacowana jest odpowiednio na około 350 tys. (WZW-B) i 200 tys. (WZW-C).

 

Wirus HAV, wywołujący WZW typu A, czyli tzw. chorobę brudnych rąk, wydalany jest z kałem, dlatego do zakażenia dochodzi zwykle drogą pokarmową (zakażone produkty żywnościowe), ale nie tylko.

Do zakażenia może również dojść poprzez kontakty seksualne z zakażonym. Prawdopodobieństwo zakażenia wirusem HAV wzrasta podczas wizyt w krajach endemicznego występowania choroby, tj. w rejonie basenu Morza Śródziemnego, krajach Europy Wschodniej i Rosji oraz w krajach rozwijających się. W Polsce od kilku lat również notuje się wzrost zachorowań na WZW typu A.

 

Do zakażenia wirusem HBV i HCV najczęściej dochodzi przy naruszeniu ciągłości tkanek – skóry lub błony śluzowej i wprowadzeniu krwi zakażonej (nawet w niewielkiej ilości), np. podczas zabiegów medycznych (przetaczanie krwi, przeszczepianie tkanek zakażonych wirusem HBV lub HCV, zabiegi wykonane niesterylnym, zakażonym sprzętem m.in. strzykawką, igłą, sprzętem do endoskopii) lub zabiegów niemedycznych (wstrzykiwanie dożylnie środków uzależniających, tatuowanie lub zabiegi kosmetyczne wykonane skażonym sprzętem, jak: iniekcje, przekłuwanie uszu, nakłuwanie skóry, wstrzykiwanie preparatów ujędrniających, barwiących lub innych niewiadomego pochodzenia). Ponadto, podobnie jak w przypadku HAV, do zakażenia może dojść przez kontakty seksualne z zakażonym. Jak zauważa dr n. med. Wojciech Basiak, specjalista chorób zakaźnych Grupy LUX MED, zakażenia HBV i HCV są o wiele groźniejsze od pozostałych.

 

Edukacja w zakresie profilaktyki i wczesnego wykrycia zakażenia jest w przypadkach HBV i HCV szczególnie ważna, ponieważ zakażenia te mogą przez lata przebiegać w sposób utajony i nie dawać żadnych objawów. W konsekwencji tego niszczą wątrobę i prowadzą do jej marskości, a w niektórych przypadkach – do raka wątrobowokomórkowego. Najlepszym sposobem zapobiegania wirusowym zapaleniom wątroby są szczepienia ochronne, które są bardzo skuteczne (p/WZW typu B są obowiązkowe dla każdego dziecka już w pierwszej dobie po urodzeniu, a szczepienie p/ WZW typu A jest dodatkowo zalecane). Niestety nie powstała jeszcze szczepionka przeciw WZW C, dlatego ważne jest  zapobieganie zakażeniom HCV i szybka identyfikacja oraz leczenie osób przewlekle zakażonych.

 

W przypadku szczepienia p/WZW typu B, pierwsza dawka szczepionki podana po narodzinach dziecka, powinna być uzupełniona drugą dawką w 2. miesiącu życia oraz kolejną,  trzecią dawką w 3.-4. miesiącu życia. Kompletna seria szczepionki indukuje poziom przeciwciał ochronnych u ponad 95 proc. niemowląt, dzieci i młodzieży. Odporność utrzymuje się najprawdopodobniej przez całe życie.

 

Objawy HAV, HBV i HCV

Do objawów WZW typu A zaliczamy: podwyższoną temperaturę, bóle mięśniowe i „łamanie w kościach”, zaburzenia łaknienia, mdłości, wymioty, ciemne zabarwienie moczu, odbarwiony stolec i bóle brzucha. Niekiedy, gdy poziom bilirubiny w surowicy jest za wysoki, pojawia się również żółtaczka, czyli zażółcenie powłok skórnych i śluzówek. Nasilenie żółtaczki związane jest z uszkodzeniem hepatocytów oraz dróg żółciowych wewnątrzwątrobowych przy namnażaniu się wirusa w komórce wątrobowej.

 

Objawy WZW typu B mogą być niezwykle zróżnicowane. W ostrym WZW typu B, podobnie jak w przypadku WZW typu A, mogą pojawić się bóle mięśniowo-stawowe, stany podgorączkowe, brak apetytu, powiększenie wątroby, itp. Jeżeli towarzyszą im bóle brzucha oraz wzdęcia, czy zaburzenia oddawania stolca, to bardzo często WZW typu B mylone jest zatruciem pokarmowym czy grypą żołądkową.  Chorzy o swoim nosicielstwie bardzo często dowiadują się przez przypadek lub w momencie rozpoznania poważnych uszkodzeń wątroby. O HCV mówi się, że to najgroźniejszy wróg wątroby.

Dlaczego?

Zakażenie wirusem HCV u ogromnej większości chorych (ok. 80 proc. przypadków) przechodzi w postać przewlekłą. Tylko u 20 proc. z nich obserwuje się zażółcenie powłok skórnych, brak łaknienia lub bóle brzucha. Objawy, które powinny sugerować wykonanie pogłębionej diagnostyki w kierunku HCV to: długotrwałe zmęczenie, senność, apatia lub stany depresyjne, czasami pojawiają się bóle stawów, mięśni oraz zmiany skórne. W ciągu 20-30 lat trwania przewlekłego zakażenia HCV, u co najmniej 20-30 proc. chorych z przewlekłym zapaleniem wątroby dochodzi do rozwoju marskości wątroby. Każda postać marskości, niezależnie od jej etiologii, grozi rozwojem raka wątrobowo-komórkowego, poprzedzonego poważnymi komplikacjami, uniemożliwiającymi normalne funkcjonowanie organizmu (wodobrzusze, żylaki i krwawienia przełyku, żółtaczka, problemy z krzepliwością krwi, zaburzenia psychiczne, do śpiączki wątrobowej włącznie). - mówi dr n. med. Wojciech Basiak.

 

Podnoszenie świadomości zdrowotnej społeczeństwa w zakresie profilaktyki p/WZW jest niezwykle istotne - szczególnie w sferze szczepień ochronnych. W przypadku HCV warto raz na jakiś czas wykonać diagnostykę w tym kierunku. Szybkie wykrywanie i skuteczne leczenie zapobiega zakażaniu kolejnych osób i jest uznawane za formę profilaktyki.

informacja prasowa